Het klimaat van Groenland

Groenland, een autonoom gebied van Denemarken, is zonder enige twijfel een van de koudste landen ter wereld. Het overgrote deel van Groenland is permanent bedekt met sneeuw en/of ijs. Slechts in de korte zomermaanden komen de temperaturen langs de kustgebieden boven het vriespunt uit. Het binnenland kent zelfs tijdens de zomer bijna geen dagen met dooi.

Ongeveer 95% van Groenland heeft een ijsklimaat (type EF volgens de Köppenklimaatclassificatie), langs de kustgebieden heerst een toendraklimaat (ET) omdat de temperaturen daar in de zomermaanden overdag wél boven het vriespunt uitkomen. Beide klimaten horen tot de groep poolklimaten. Niet heel Groenland ligt binnen de poolcirkel: ongeveer een kwart ligt ten zuiden van de poolcirkel en de mest zuidelijk punt ligt bijna op dezelfde breedtegraad als het meest noordelijke puntje van Schotland. De reden dat zelfs dat deel van Groenland veel kouder is dan bijvoorbeeld het noorden van Schotland of het zuiden van Zweden is dat hier geen Warme Golfstroom staat, waardoor het zeewater een stuk lager van temperatuur is. De zee heeft daarom in de winter amper een opwarmend effect en in de zomer is het afkoelende effect sterker dan in Europa, waar de Warme Golfstroom zorgt voor relatief warm zeewater.

IJs

Ongeveer 85% van het vasteland van Groenland is bedekt met ijs. Dit landijs is ongeveer anderhalve kilometer dik en zorgt ervoor dat, door middel van gletsjers, ijs langzaam richting zee schuift en daar onder invloed van dooi en de zee afbreekt in de zee. De dikke ijslaag zorgt er ook voor dat de lage temperaturen in Centraal-Groenland in stand gehouden worden. De laatste tijd wordt veel geschreven over de opwarming van de aarde en het smelten van de ijskap. In Groenland neemt de dikte van de ijskap langs de randen inderdaad af, op sommige plekken met ruim een halve meter per jaar. Het centrale deel van de ijskap is echter nog steeds aan het groeien. In centimeters niet zo veel (gemiddeld 0 tot 12 centimeter per jaar), maar doordat de oppervlakte aan toenemend ijs vele malen groter is dan de oppervlakte waar het ijs in sneller tempo afneemt, is het saldo uiteindelijk ongeveer nul. De totale hoeveelheid ijs op Groenland neemt dus amper tot niet af.

Koele zomers

De zomers in Groenland zijn koud (binnenland en noorden) tot koel (kustgebieden). In het meest zuidelijke puntje kunnen de temperaturen vanaf mei tot en met oktober overdag oplopen tot boven het vriespunt. Met gemiddelde maximumtemperaturen van 10 tot 12 graden Celsius zijn de maanden juli en augustus het warmst in de meest zuidelijke punt van Groenland. Niet voldoende om lekker aan het zwembad te liggen, maar wel vele malen aangenamer dan de diepvriestemperaturen die je nog steeds in het binnenland terugvindt. Als je geluk hebt, krijg je te maken met een warme föhnwind, waardoor het overdag in het zuiden maar liefst 20 graden kan worden. Meer naar het noorden duurt de zomer korter en liggen de temperaturen ook lager. In de noordelijke helft van Groenland komt de temperatuur overdag zelfs maar amper boven het vriespunt uit en heb je ook hartje zomer te maken met lichte tot matige nachtvorst. Dat alles bij een zon die 24 uur per dag schijnt in mei, juni en juli.

Koude winters

De winters op het grootste eiland ter wereld variëren van koel (zuidelijke kust) tot ijskoud (binnenland en noorden). De zuidelijke kuststreken hebben overdag lichte tot matige vorst en 's nachts vriest het gemiddeld een graad of tien tot twaalf. Meer noordelijk dalen de temperaturen naar min vijftien overdag en min dertig gedurende de nacht. Langs de meest noordelijke kust, waar in de periode november tot en met februari de zon zelfs helemaal niet opkomt, ligt de gemiddelde etmaaltemperatuur rond de min dertig graden. Het binnenland is in de winterperiode extreem koud. Min vijftig graden is hartje winter heel normaal.

Neerslag

Wat neerslag betreft zie je in Groenland grote verschillen. Het noorden en Centraal-Groenland zijn droog. Met gemiddeld ruim honderd tot ongeveer 300 millimeter neerslag op jaarbasis behoren deze gebieden tot de droogste gebieden ter wereld. Het zuiden is een heel ander verhaal. Daar worden onder invloed van de oceaan regelmatig depressies aangevoerd, die zorgen voor neerslag in de vorm van regen (zomer) en sneeuw (het hele jaar). De meest zuidelijke kustgebieden registreren maar liefst tweeduizend tot vijfentwintighonderd millimeter neerslag per jaar. De hoeveelheden zijn redelijk over het jaar verdeeld, hoewel de zomermaanden overwegend natter zijn dan de wintermaanden.

Klimaatcijfers

Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op langjarige gemiddelde klimaatstatistieken. De temperaturen worden weergegeven in graden Celsius (°C).

Meer klimaatinformatie

Klimaatcijfers zijn handig, maar bieden geen totaalbeeld van het klimaat en de mogelijke weersomstandigheden binnen een bepaalde periode. Hoe groot de kans op winters weer, (extreme) hitte of orkanen is vind je vaak niet terug in cijfers. Daarom bieden wij per maand handige extra klimaatinfo.