Het klimaat van Kazachstan

De vroeger tot de Sovjet-Unie behorende Republiek Kazachstan is wat betreft oppervlakte het op acht na grootste land ter wereld. Het westelijke puntje van Kazachstan behoort tot het continent Europa, terwijl het land in het oosten grenst aan de Volksrepubliek China. In het land, dat ruim 2,7 miljoen vierkante kilometer groot is, wonen slechts ruim vijftien miljoen inwoners. De bevolkingsdichtheid is met minder dan 6 inwoners per vierkante kilometer extreem laag als je het vergelijkt met Nederland, waar zo’n 400 inwoners op een vierkante kilometer oppervlakte wonen. De lage bevolkingsdichtheid wordt onder andere veroorzaakt door de topografische ligging en het klimaat, dat leven in sommige delen van Kazachstan op z’n zachtst gezegd niet zo aantrekkelijk maakt. Het wonen in een gebied waar de temperaturen in de wintermaanden kunnen dalen naar min dertig tot min veertig graden en waar het in de zomermaanden soms snikheet kan worden, zal niet voor iedereen aantrekkelijk zijn. Toch heeft Kazachstan anderzijds veel te bieden op het gebied van grondstoffen. De bodem zit vol met olie, uranium, chroom, lood en zink, waardoor het een aantrekkelijk land is voor buitenlandse investeerders.

Klimaattypes

Kazachstan heeft een combinatie van verschillende klimaten. Het zuidelijke deel heeft een koud woestijnklimaat (type BWk volgens de Köppen-Geigerclassificatie), dat langzaam overgaat in een warm steppeklimaat (type BSh). Het noordelijke deel van Kazachstan heeft te maken met de veel grimmigere continentale klimaatsoorten Dfb, Dfa en op sommige plekken Dsa. De classificatie warm landklimaat betekent niet dat het gedurende het hele jaar relatief warm is, maar dat de warmste maand een gemiddelde maandtemperatuur heeft van meer dan 22 graden Celsius. Ondanks de koude tot soms zeer strenge winters voldoen vrijwel alle regio’s van Kazachstan wel aan deze norm.

Winter in Kazachstan

De winters in Kazachstan zijn koel tot soms zeer koud. In het meest zuidelijke deel van Kazachstan liggen de temperaturen in januari tussen de min 2 en min 10 graden. Als je verder noordwaarts gaat, dalen de gemiddelde temperaturen in rap tempo. De provincies Kostanay, Akmola, Pavlodar, Noord-Kazachstan en Oost-Kazachstan zijn in de winter ijskoud. Met gemiddelde etmaaltemperaturen die tussen de min 15 en min 20 graden Celsius liggen, is het in dit deel van Kazachstan op z’n zachtst gezegd onaangenaam. Tijdens de nacht kan de temperatuur zelfs dalen naar min dertig tot maar liefst min veertig graden. De zuidelijke helft van Kazachstan is tijdens de winter niet alleen warmer, ook is de kans hier veel groter dat de thermometer zo af en toe boven het vriespunt uitkomt. In de noordelijke helft is dooi gedurende de koudste maanden bijna ondenkbaar, waardoor mankracht ingezet moet worden om de straten sneeuwvrij te maken.

Droge, zonnige en warme zomers

Na een relatief korte overgangsperiode breekt in Kazachstan eind mei of half juni de zomer aan. De zomers zijn droog, zeer zonnig en warm. Ook in de warmste maanden juni, juli en augustus zie je een verloop in de langjarige gemiddeldes als het gaat om de maximum temperaturen. De noordelijke regio's zijn met een bescheiden 18 tot 27 graden het koelste terwijl in het zuiden de gemiddelde middagtemperatuur tussen de 25 en 32 graden ligt. Het is ook in de zuidelijke helft dat de kans op extreme hitte aanzienlijk groot is terwijl in het noorden de tropische grens van dertig graden Celsius niet zo vaak overschreden wordt.

Neerslag

Typerend voor vrijwel heel Kazachstan is de geringe hoeveelheid neerslag die er valt. De meeste gebieden moeten het doen met slechts 100 tot 200 millimeter neerslag gemiddeld per jaar. In het centraal-zuidelijke deel ligt dit zelfs onder de honderd millimeter per jaar. De berggebieden in het oosten zijn een stuk natter. Hier kunnen de neerslaghoeveelheden oplopen tot zo’n zeshonderd millimeter per jaar, wat nog steeds iets minder is dan het gemiddelde voor Nederland. De hoofdstad Noersoeltan registreert op jaarbasis ruim driehonderdtwintig millimeter, waarbij de zomermaanden aanzienlijk natter zijn van de wintermaanden. In de winter valt alle neerslag in Kazachstan in de vorm van sneeuw, waardoor er in de bergachtige gebieden uitstekende mogelijkheden ontstaan om te skiën. Wintersport in Kazachstan is niet zo massaal als bijvoorbeeld in onze eigen skigebieden in de Alpenlanden, maar wie wil wintersporten, kan in de periode december tot en met maart-april uitstekend terecht in Kazachstan. Houd er wel rekening mee dat sneeuwstormen en/of extreme kou kunnen zorgen voor onaangenaam skiweer.

Strakblauwe lucht

Leuke bijkomstigheid van het droge klimaat van Kazachstan is dat het land enorm veel dagen kent waarbij er daadwerkelijk geen wolkje aan de lucht te bekennen is. Zo telt het noorden van het land gemiddeld zo’n honderdtwintig dagen per jaar met een compleet heldere hemel, terwijl dit in het zuiden maar liefst zo’n 220 tot maximaal 260 dagen kan zijn. Hiermee behoort Kazachstan tot de zonnigste landen van Azië.

Klimaatcijfers

Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op langjarige gemiddelde klimaatstatistieken. De temperaturen worden weergegeven in graden Celsius (°C).

Meer klimaatinformatie

Klimaatcijfers zijn handig, maar bieden geen totaalbeeld van het klimaat en de mogelijke weersomstandigheden binnen een bepaalde periode. Hoe groot de kans op winters weer, (extreme) hitte of orkanen is vind je vaak niet terug in cijfers. Daarom bieden wij per maand handige extra klimaatinfo.