Het klimaat van China

China heeft, als enorm land in Azië, te maken met een groot aantal klimaatsoorten. Ook staat het land bekend om de extreme weersomstandigheden die hier voor kunnen komen. Overstromingen, orkanen (tyfoons), zandstormen, zware hagel, extreme hitte en serieuze vorst zorgen ervoor dat het land meerdere keren per jaar het internationale nieuws haalt vanwege de gevolgen van extreme weersomstandigheden.

Chinaklimaat

China heeft de eer dat het het enige land ter wereld is waarnaar een klimaatclassificatie vernoemd is. Een chinaklimaat is volgens de klimaatclassificatie van Köppen een gematigd klimaat met natte zomers en staat bekend staat als het Cw-klimaat. Een klimaat is een chinaklimaat wanneer de natste maand in de zomer ten minste gemiddeld tienmaal zoveel neerslag heeft als de droogste maand in de winter en, zoals alle gematigde klimaten, de gemiddelde maandtemperatuur van de koudste maand tussen -3 °C en 18 °C ligt en ten minste één maand per jaar een gemiddelde temperatuur heeft van 10 °C of meer. Dit klimaat komt niet in heel China voor: alles bij elkaar heeft minder dan de helft van China een chinaklimaat. Ook in India, Brazilië, Paraguay en andere landen in Latijns-Amerika en het zuiden van Afrika tref je het chinaklimaat aan.

Contrasten

Wat weer en klimaat betreft is China een land van contrasten. Je kunt daarom eigenlijk niet spreken van het klimaat van China, maar van de klimaten in China. Terwijl het oosten in de zomer gebukt kan gaan onder zware regenval, kan er tegelijkertijd in het westen sprake zijn van langdurige droogte. Ook wat temperatuur betreft kunnen er binnen China op hetzelfde moment grote verschillen ontstaan. Verschillen van enkele tientallen graden zijn zowel in de winter als in de zomer mogelijk. Ook lokaal zijn de contrasten tussen de seizoenen soms zeer groot. Zo zorgt het woestijnklimaat in het noorden voor flinke kou in de wintermaanden (tot rond de min dertig graden), terwijl het in de zomer gemakkelijk maar liefst 30 tot 40 graden boven nul wordt.

Het droge noorden

Noord-China bestaat vooral uit hoogvlaktes zonder significante bergtoppen. Hier heersen vooral woestijn- en steppeklimaten, met droge koude winters en warme tot hete zomers. In de wintermaanden is de invloed van de Siberische kou goed merkbaar, waardoor temperaturen op de hoogvlaktes dalen naar min twintig tot min dertig graden. Op de laagvlaktes in het noordoosten is het een stuk minder koud. Daar liggen de temperaturen in de wintermaanden rond het vriespunt. Veel neerslag kent het noordelijke deel van China niet. De hoeveelheden op jaarbasis variëren van een kleine honderdvijftig millimeter langs de grensgebieden met Mongolië tot ongeveer zevenhonderd millimeter in de natste gebieden van de laagvlaktes in het oosten.

De meeste neerslag valt in de zomermaanden; in de winter zijn de neerslaghoeveelheden het laagst en gaat het in de meeste gevallen om sneeuw. Lokaal en in extreme gevallen kunnen er echter wel redelijk grote hoeveelheden sneeuw vallen langs de kust. Met ongeveer drieduizend zonuren per jaar behoort het noorden van China tot de zonnigste gebieden van Azië en zelfs van de wereld.

Het bergachtige westen

Het westelijke deel van China is een combinatie van bergen en woestijnen. Hier vind je het Himalayagebergte, met de hoogste bergtoppen ter wereld in een ruig landschap dat afgewisseld wordt met groene glooiingen en een groot aantal rivieren. Hier vind je hoofdzakelijk hooggebergteklimaten (type EH). In de lager gelegen gebieden overheersen steppeklimaten, woestijnklimaten en aan de oostzijde van de Himalaya het eerder beschreven chinaklimaat. De wintermaanden zijn in de hele westelijke helft van China koud te noemen. In de noordelijke woestijngebieden vriest het gedurende de winter tien tot dertig graden. Meer zuidelijk liggen de temperaturen wat hoger zolang je niet boven de 3500 - 4000 meter uitkomt. Met gemiddeld min tien graden voor de gebieden onder de vierduizend meter is de winter in de Himalaya nog redelijk te doen. De hoge toppen kunnen echter wel extreem koud worden, en in combinatie met ijle lucht en soms zeer harde winden uit het koelere noorden zijn de omstandigheden daar vaak zeer zwaar voor mens en dier.

Na een vrij korte lente is er een omschakeling naar een warme en zonnige zomerperiode. Warme lucht wordt vanuit het westen aangevoerd en zorgt voor temperaturen die naar zomerse waardes van 25 tot 30 graden stijgen, uiteraard met uitzondering van de hoge bergen, waar de temperatuur een stuk lager ligt. Op de hoge bergtoppen is sprake van eeuwige sneeuw. In de maanden maart, april en in mindere mate februari staat deze regio bekend om de stofstormen. Deze stormen ontstaan door het ontdooien van de bevroren grond. Het zand en stof dat door de wind meegevoerd wordt, kan over grote afstanden zorgen voor een zeer beperkt zicht en een lucht die grijs, geel of zelfs zwart kleurt.

Moesson en wind in het zuidoosten

Het zuidoosten van China kent de kleinste verschillen wat zomer- en wintertemperaturen betreft. Vrijwel de hele regio is overdag vrij van vorst en voor nachten met nachtvorst moet je vooral in het binnenland zijn (Wuhan, Dongtingmeer, Suizhou, Changsha). Langs de kust vriest het nooit (zuiden) tot zelden (oosten). Sneeuw vind je vrijwel alleen maar op de oostelijke laagvlakte van China. In de zomer is het warm tot zeer warm in het zuidoosten van China. De dagtemperaturen liggen dan gemiddeld tussen de dertig en vijfendertig graden. Deze temperaturen zijn vrij constant en kennen weinig uitschieters naar boven of beneden. Ook 's nachts is het warm, met minimumtemperaturen die zelden onder de 22-25 graden uitkomen. In combinatie met een aanzienlijk hogere luchtvochtigheid is het in de zomer drukkend warm. De zomer is ook de moessonperiode. Tijdens deze regentijd vallen er aanzienlijke hoeveelheden neerslag, met name langs de zuidoostelijke kustgebieden kan er flink wat regen vallen. De natste gebieden in deze regio meten in het zomerseizoen gemiddeld tweehonderd tot vierhonderd millimeter neerslag per maand. Lokaal kunnen deze hoeveelheden incidenteel flink opgevoerd worden onder de aanvoer van tropische depressies en orkanen. Tijdens het orkaanseizoen, dat in deze regio loopt van juni tot en met november, kunnen meerdere orkanen China bereiken. Vaak blijft de ellende beperkt tot de kustgebieden omdat de orkanen eenmaal boven land snel in kracht afnemen. Het laagland in het oosten van China wordt in de zomer regelmatig geconfronteerd met ernstige overstromingen als gevolg van zware regenval binnen een kort tijdsbestek. De hoeveelheid schade en slachtoffers van deze overstromingen is vaak groter dan de ellende als gevolg van orkanen in Amerika en het Caribisch gebied. De hoeveelheid media-aandacht en hulp vanuit het westen is echter veel kleiner.

Klimaatcijfers

Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op langjarige gemiddelde klimaatstatistieken. De temperaturen worden weergegeven in graden Celsius (°C).

Meer klimaatinformatie

Klimaatcijfers zijn handig, maar bieden geen totaalbeeld van het klimaat en de mogelijke weersomstandigheden binnen een bepaalde periode. Hoe groot de kans op winters weer, (extreme) hitte of orkanen is vind je vaak niet terug in cijfers. Daarom bieden wij per maand handige extra klimaatinfo.