Orkanen

Een orkaan is een tropische storm die windkracht 12 haalt en overschrijdt. Afhankelijk van het gebied waar zo’n zware tropische storm voorkomt, worden orkanen ook tropische cycloon, cycloon, tyfoon of taifoen genoemd. Internationaal wordt de term hurricanes gebruikt voor orkanen die voorkomen in de Atlantische Oceaan, de Caribische Zee en het noordoostelijke deel van de Grote Oceaan. In het noordwestelijke deel van de Grote Oceaan worden orkanen tyfoons (taifoens) genoemd. In de Indische Oceaan en de Golf van Bengalen heeft men het over tropical cyclones (tropische cyclonen).

Om een wind met orkaankracht ook daadwerkelijk als orkaan te classificeren moet er wel aan drie voorwaarden voldaan worden. Allereerst moet er sprake zijn van zogenaamde atmosferische convectie, waarbij er in verticale richting verwarmde luchtbellen opstijgen. De tweede voorwaarde is dat er sprake is van een warme kern, waarbij de warmste lucht zich bevindt in het oog van de depressie. Als laatste moet er sprake zijn van een gesloten circulatie, dus niet onderbroken door een front.

Natuurramp

Van alle natuurrampen die je mee kunt maken is een orkaan in potentie een zeer gevaarlijke, zeker als er sprake is van een categorie 3, 4 of 5 orkaan op de schaal van Saffir en Simpson. In tegenstelling tot verschijnselen zoals aardbevingen, windhozen en vloedgolven zijn orkanen redelijk goed te voorspellen. Het ontstaan van de tropische depressie voorafgaand aan de ontwikkeling tot tropische storm is tegenwoordig goed zichtbaar. Vanaf dat moment kunnen de deskundigen redelijk nauwkeurig voorspellen welke baan de depressie zal volgen, hoe snel een depressie/storm zich verplaatst en welke kracht de storm of orkaan ongeveer zal hebben. Dit zorgt ervoor dat autoriteiten bij dreigend orkaangevaar tijdig de nodige maatregelen kunnen (laten) nemen.

Maatregelen

De voorzorgsmaatregelen die genomen (kunnen) kunnen variëren van een waarschuwing om niet naar buiten te gaan tot aan (deel)evacuatie van gebieden die redelijke tot grote kans lopen om getroffen te worden. Als bezoeker dient u de instructies van de overheid en hulpdiensten altijd op te volgen. Het niet opvolgen van een oproep tot evacuatie kan leiden tot onnodige risico’s. Indien het gebied waar je verblijft inderdaad getroffen wordt door een orkaan dan bestaat er de mogelijkheid dat de plek waar je jezelf bevindt voor enige tijd afgesloten zal zijn van de buitenwereld. Ook is het mogelijk dat elektriciteit en/of het mobiele telefoonnetwerk uit zullen vallen.

Toeristen die in een hotel verblijven zullen in de meeste gevallen door het management van de accommodatie op de hoogte gehouden worden. Mocht je niet zeker zijn van de juistheid van de informatie die door het hotel verstrekt wordt, dan kun je tegenwoordig via internet vaak de juiste informatie terugvinden.

Orkaanseizoen

Met het orkaanseizoen wordt de periode aangeduid wanneer binnen een bepaalde regio de kans op tropische depressies en tropische stormen aanzienlijk groter is. Tevens ontstaan binnen binnen die periode ruim 95% van alle orkanen die in de betreffende regio voorkomen. Een voorwaarde voor het ontwikkelen van tropische depressies is dat het zeewater een temperatuur van minimaal 26 graden Celsius moet hebben. Het ene jaar wordt die grens iets vroeger bereikt dan in andere jaren.

Orkaanseizoen per regio

Op aarde kennen we een paar orkaanregio’s, die ieder hun eigen orkaanseizoen hebben. Dat zijn:
- Atlantische Oceaan van 1 juni tot 1 december. De orkanen die hier ontstaan komen trekken vrijwel allemaal in westelijke en noordwestelijke richting naar het Caribisch gebied en Noord-Amerika. Een enkel systeem trekt noordwaarts.
- in het noordwestelijke deel van de Grote Oceaan duurt het orkaanseizoen het hele jaar, er is echter wel een verhoogde kans in de periode juli tot december. De orkanen die in de westelijke helft ontstaan trekken vrijwel allemaal richting Azië of blijven boven de Grote Oceaan hangen totdat ze in een gewone depressie veranderen.
- noordoostelijke deel van de Grote oceaan 15 mei tot 1 december. De orkanen die in het oostelijke deel ontstaan trekken in westelijke richting weg of komen terecht aan de westkust van Mexico of de Verenigde Staten
- Golf van Bengalen en Arabische Zee: 1 april tot 30 december. Orkanen die hier ontstaan trekken richting India, Myanmar, Pakistan en bij uitzondering richting het Arabisch schiereiland of de oostelijke punt van Afrika
- zuidwestelijke deel van de Grote Oceaan van 15 oktober tot 1 mei. Orkanen die hier ontstaan trekken naar Australië en eilandstaten zoals Vanuatu, Solomoneilanden en Fiji.
- zuidoostelijke deel van de Indische Oceaan van 15 oktober tot 1 mei. Orkanen en depressies die hier hun oorsprong vinden kunnen naar Noord- en West-Australië trekken. Indonesië kan ook last hebben van orkaanactiviteit in deze regio.
- van 15 oktober tot 15 mei is het orkaanseizoen van het zuidwestelijke deel van de Indische Oceaan. Deze tropische systemen trekken in westelijke richting naar het zuidoosten van Afrika of zwakken boven de oceaan af tot een normale depressie.

Risico’s voor reizigers

Behalve de kans op schade en slachtoffers kunnen tropische depressies en orkanen nog andere gevolgen hebben voor reizigers. Vliegverkeer kan geannuleerd of vertraagd worden als gevolg van het sluiten van luchthavens en/of het moeten omvliegen vanwege tropische stormen. Deze situatie is vaak zeer tijdelijk van aard, tenzij een luchthaven dermate getroffen wordt door een orkaan dat het voor langere tijd dicht moet.

Bij serieuze orkaandreiging kunnen accommodaties ook tijdelijk sluiten of hun gasten ergens anders onderbrengen. Bij orkaanactiviteit en tropische stormen loopt u dus altijd het risico dat een reis later aan kan vangen, tijdelijk onderbroken moet worden of de terugreis pas op een later tijdstip plaats kan vinden.

Niet reizen in het orkaanseizoen?

Sommige vakantiegangers mijden een bepaald land of een regio als er op dat moment een orkaanseizoen is. Wie zekerheid wil hebben niets met een orkaan te maken te krijgen die kan inderdaad die keuze maken. Wat in ieder geval in overweging genomen dient te worden is dat het daadwerkelijke risico vaak veel kleiner is dan dat de statistieken tonen. In het Caribisch gebied komen er binnen een gemiddeld orkaanseizoen zo’n vijf tot zes echte orkanen voor. Omdat slechts een klein deel van het gebied inderdaad te maken zal krijgen met de orkaan en dat dit slechts gedurende 1 of 2 dagen per bestemming het geval is (exclusief de eventuele nasleep), is de kans dat op uw vakantiebestemming een orkaan overtrekt op het moment dat u daar bent relatief klein. Wel gaat het orkaanseizoen vaak gepaard met een verhoogde kans op regen.

Risico per bestemming

Op onze klimaatinfopagina's kun je per bestemming per maand zien hoe groot de kans is dat je met een orkaan te maken krijgt.