Het klimaat van Guatemala

Het land Guatemala ligt centraal in Midden-Amerika en grenst aan Mexico, Belize, Honduras en El Salvador. Guatemala telt een viertal klimaatsoorten volgens de klimaatclassificatie van Köppen. De laagst gelegen gebieden kennen tropische klimaten, waarbij de afstand ten opzichte van de oceaan en de ligging ten opzichte van de bergen mede bepalend zijn voor welk klimaattype exact van toepassing is. Het departement Petén, gelegen in het noorden van het land, heeft voor een groot deel te maken met het tropisch regenwoudklimaat (type Af). In het Bekken van Petén valt gemiddeld meer neerslag dan op veel andere plekken in Guatemala, ook is het contrast tussen het drogere en het nattere seizoen kleiner dan in grote delen van het land. In Petén tref je vooral grote regenwouden aan en een aantal belangrijke archeologische vindplaatsen van de Mayacultuur. Wie deze regio bezoekt, kan tal van ruïnes van Mayasteden bezoeken zoals Tikal, El Mirador en Seibal.

Het centrale deel van Guatemala heeft, met name op de hoger gelegen plekken, een gematigd Chinaklimaat (type Cwb), met natte zomers en droge winters. De kustgebieden langs de Grote Oceaan (de Pacific Coast) en de gebieden direct grenzend aan Mexico en de Caribische Zee hebben een mengelmoes van een tropisch savanneklimaat en een tropisch moessonklimaat. Welk klimaattype van toepassing is, hangt af van het lokale neerslagpatroon.

Temperaturen

De meeste delen van Guatemala – en dan met name de Mayasteden die veel bezocht worden door toeristen – hebben vrijwel het hele jaar te maken met zomerse tot tropische temperaturen. In grote delen van het land is het in de wintermaanden overdag tussen de 22 en 25 graden Celsius en loopt het kwik in de zomer op naar ruim dertig graden. Op de heetste plekken van Guatemala kunnen de thermometers richting de veertig graden gaan. In het hoogland wordt het over het algemeen een stuk minder heet en zie je dat het aanbreken van het regenseizoen een matiging van de temperatuur met zich meebrengt. Zo zie je dat in hoofdstad Guatemala-Stad de gemiddelde maximumtemperatuur in juni alweer een stukje naar beneden gaat ten opzichte van de maand mei. Je merkt dat in deze zone, met een hoogte van 1000 tot 2000 kilometer boven zeeniveau, het qua temperatuur redelijk aangenaam is. ’ s Nachts is het aangenaam koel zonder dat het echt koud wordt en tijdens de warmste dagen wordt de grens van dertig graden niet snel doorbroken.

Het hoogstgelegen gebied, met hoogtes boven de 2 kilometer, zijn overdag niet veel koeler dan de middelhoge gebieden. ’s Nachts kan het echter wel nog een stukje koeler worden en is vorst geen zeldzaamheid. Overdag loopt de temperatuur in de regel dan wel weer vrij snel op naar aangename waardes. Binnen deze zone vind je maar één grotere stad, te weten Quetzaltenango. Het hoogste punt van Guatemala is de vulkaan de Tajumulco, die met een hoogste punt van 4220 meter boven zeeniveau tegelijk de hoogste berg van Centraal Amerika is. Winterse omstandigheden zijn hier niet gewoon, hoewel het ’s nachts op de hoogste plekjes wel kan vriezen. Sneeuwval is echter zeer ongewoon, zelfs op deze hoogte. Het was dan ook zeer bijzonder dat op 20 december 2009 er voor de allereerste keer sneeuw gevallen is in de hoogste stad van Centraal Amerika: Ixchiguán.

Neerslag en regenseizoen

De jaarlijkse neerslaghoeveelheden variëren van vijfhonderd millimeter in het zuidwesten tot meer dan drieduizend millimeter in sommige tropische regenwouden en op de van bergen en vulkanen, zoals bijvoorbeeld in Chicholom, waar per jaar ruim 3100 mm regen valt. Een duidelijk patroon dat voor heel Guatemala geldt, is dat de periode november tot en met april de droge periode is en mei tot en met oktober is het natte seizoen. Voor de droogste plekken in Guatemala betekent dit dat er soms maandenlang geen regen van betekenis valt, de nattere gebieden moeten het doen met ‘slechts’ veertig tot zestig millimeter per maand, wat te vergelijken is met de normale neerslag in Nederland in dezelfde periode. In Guatemala noemen ze het natte seizoen winter en het droge seizoen zomer, hoewel het officieel omgedraaid moet zijn, omdat de winter volgens de stand van de zon ten opzichte van Guatemala eigenlijk gelijk valt met onze winter.

Orkanen en natuurrampen

Guatemala ligt in een gebied waar met regelmaat zware tropische depressies over kunnen trekken in de periode juni tot begin december. Dit orkaanseizoen betekent dat orkanen ook richting Guatemala kunnen trekken, hoewel de kans om recht in het pad van de orkaan te komen liggen over het algemeen kleiner is dan in een aantal omringende landen zoals Mexico en Belize. Toch kan het ook in Guatemala wel eens misgaan, zoals in 1998, toen orkaan Mitch langskwam en orkaan Stan die in oktober 2005 niet over Guatemala trok maar wel voor aanzienlijke schade en slachtoffers zorgde in het land. Dit werd veroorzaakt door de enorme regenval die orkaan Stan over Centraal Amerika met zich meetrok. Overstromingen, modderstromen en aardverschuivingen waren desastreus in sommige delen van Guatemala. Naast orkanen heeft Guatemala ook kans op aardbevingen en vulkaanuitbarstingen. De ligging langs de grens tussen de Caribische tektonische plaat en de Noord-Amerikaanse tektonische plaat maakt Guatemala kwetsbaar voor aardbevingen. De vier actieve vulkanen zorgen af en toe voor de nodige paniek boven de aardkorst. De vulkaan Pacaya heeft regelmatig uitbarstingen, die tegenwoordig vooral ook een toeristische attractie vormen.

Klimaatcijfers

Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op langjarige gemiddelde klimaatstatistieken. De temperaturen worden weergegeven in graden Celsius (°C).

Meer klimaatinformatie

Klimaatcijfers zijn handig, maar bieden geen totaalbeeld van het klimaat en de mogelijke weersomstandigheden binnen een bepaalde periode. Hoe groot de kans op winters weer, (extreme) hitte of orkanen is vind je vaak niet terug in cijfers. Daarom bieden wij per maand handige extra klimaatinfo.