Het klimaat van Indonesië

Indonesië ligt vrijwel rond de evenaar in het zuidoosten van Azië. Deze voormalige Nederlandse kolonie is vrijwel geheel tropisch. Op de hoogste plekjes van de berggebieden op Papoea en Borneo na hebben vrijwel alle grote eilanden een tropisch regenwoudklimaat (type Af volgens de Köppen-Geigerklimaatclassificatie). De kleinere eilanden ten oosten van Java en sommige delen van Java zelf hebben een tropisch moessonklimaat. Dat komt doordat er in deze regio's een duidelijker onderscheid is tussen een nat en een droger seizoen, waarbij de droogste maand wat hoeveelheid neerslag betreft onder de 60 millimeter gemiddeld per maand blijft steken.

Ontdek de populairste eilanden van Indonesië

Bekijk direct het klimaat van de populairste eilanden in Indonesië:

Op vakantie naar Indonesië

Indonesië is een prachtige vakantiebestemming. De absolute topper is natuurlijk Bali, waar gedurende het hele jaar ook veel Nederlandse toeristen te vinden zijn. Maar er zijn nog zo veel andere eilanden die de moeite waard zijn. Dat ontdek je bijvoorbeeld tijdens een rondreis waarbij je Bali combineert met bijvoorbeeld Java, Sumatra of Sulawesi. Dergelijke rondreizen kun je boeken bij Fox Verre Reizen. Ook TUI heeft een groot aantal Indonesiërondreizen, maar ook heerlijke strandvakanties aan de tropische stranden van Bali. Als je langer dan dertig dagen naar Indonesië reist, heb je een visum nodig. Met een toeristenvisum mag je een reis van maximaal zestig dagen naar Indonesië maken.

Indonesië rondreizen en strandvakanties van TUI

Bergen & vulkanen

Kenmerkend voor Indonesië zijn de vele vulkanen en bergen, waardoor er op sommige eilanden enorme hoogteverschillen voorkomen. Op Papoea vind je de berg Puncak Jaya, die met een hoogte van 4884 meter het hoogste punt in de regio is en een van de weinige plekken rond de evenaar is waar zelfs sneeuw en ijs te vinden is. De totale gletsjeroppervlakte is de afgelopen decennia wel afgenomen. Op de lijst van de 100 hoogste bergtoppen ter wereld staan er in totaal maar liefst 10 uit Indonesië. Puncak Jaya is nummer negen op deze lijst. Het bergachtige landschap heeft een duidelijke invloed op het klimaat van Indonesië. Op de hoogste pieken is het allereerst koeler dan in de laagst gelegen gebieden. Op de hoogste pieken van Papoea (het voormalige Irian Jaya) komt zelfs eeuwige sneeuw voor.

Voor de rest van Indonesië bepalen de ligging en het seizoen waar en hoeveel regen er valt. De loefzijde van een berg is de zijde waar de wind inkomt. Bij een passaatwind uit noordoostelijke richting is de loefzijde de noordoostelijke kant van de berg. Bij een zuidoostpassaat komt de wind vrijwel continu uit zuidoostelijke richting, waardoor de zuidoostelijke kant van de bergen de loefzijde wordt. De loefzijde van een berg vangt vrijwel altijd meer neerslag dan de lijzijde. Dit komt onder andere door stijgingsregens en het feit dat langere ketens van bergen regendepressies als het ware tegen kunnen houden. De depressies regenen als het ware leeg tegen de bergwand aan, waardoor je aan de lijzijde van de berg aanzienlijk minder regen krijgt.

Regenseizoenen

Aan regen geen gebrek in Indonesië. Gemiddeld valt er 1500 tot 2500 millimeter regen per jaar, maar sommige delen van Indonesië zijn aanzienlijk natter. Vooral de bergen op Irian Jaya (Papoea) krijgen aan de loefzijde veel meer regen te verwerken en ook op de andere eilanden zijn het vooral de oostelijke en noordoostelijke hellingen die redelijk wat regen te verwerken krijgen. Indonesië kent een regenseizoen (moesson), dat in september (westen) of oktober begint. Deze regenperiode waarin redelijk grote hoeveelheden neerslag kunnen vallen, houdt gemiddeld aan tot en met maart. Vanaf april wordt het in vrijwel geheel Indonesië droger. Dit is het moment dat de noordoostpassaat draait en overgaat in passaatwinden die uit zuidoostelijke richting komen.

Tijdens de drogere periode krijgt het noorden van Indonesië nog wel te maken met een kleine regenperiode in de maanden juni en juli. Augustus en september zijn aanzienlijk droger, vooral in het zuiden, als een zuidoostelijke stroming vanuit Australië droge lucht aanvoert. In oktober gaat de zuidoostpassaat weer over in een noordoostpassaat, waarbij de hoeveelheid neerslag flink toeneemt. De meeste regen valt in de vorm van (fikse) buien, die vaak gepaard gaan met onweer. De eilanden Borneo, Java en Sumatra zijn op jaarbasis goed voor maar liefst zo'n honderd dagen met onweer per jaar.

Orkanen

Door de ligging rond de evenaar valt het grootste deel van Indonesië net buiten de aanvoerroute van orkanen, die hier overigens cyclonen genoemd worden. Een zeer groot deel van Indonesië ligt een redelijk deel van het jaar binnen de Intertropische ConvergentieZone (de ITCZ). Dit is het gebied waar de cyclonen (orkanen) ontstaan op het moment dat de zeewatertemperatuur naar ongeveer 27 graden gestegen is. Deze zone is geen vast gebied, maar verschuift gedurende het jaar. De kans dat Indonesië zelf door een orkaan getroffen wordt is vrij klein. De meeste orkanen vinden hun pad net ten zuiden van Indonesië en trekken via Australië naar de Indische Oceaan. De grootste kans om in Indonesië te maken te krijgen met een orkaan is op de eilanden Timor, Roti, Sumba en Papoea. Op de grote eilanden Borneo, Sulawesi, Java en Sumatra is de kans dat er een orkaan overtrekt vrijwel nihil. Wel kan er flinke overlast zijn door regen en wind die door actieve fronten in de regio aangevoerd wordt.

Warmte

Indonesië is een warm land, waar – met uitzondering van de hoogst gelegen gebieden – vrijwel continu tropische temperaturen gemeten worden van zo'n 29 tot 33 graden overdag en 's nachts ongeveer 23 graden. In het temperatuurverloop zit over het hele jaar weinig variatie. Tijdens onze winter is het zuiden van Indonesië iets warmer dan het noorden; halverwege het jaar is dit juist omgedraaid. Extreme warmte blijft in Indonesië beperkt tot maximaal 37-38 graden. In combinatie met een hoge relatieve luchtvochtigheid voelt dit zeer benauwd en drukkend aan en loopt de gevoelstemperatuur op naar ruim boven de veertig graden.

UV-straling

De kracht van de zon is in Indonesië groot. In het noorden, dat rond of net iets onder de evenaar ligt, is er vrijwel het hele jaar de hoogst mogelijk zonkracht van 11 van toepassing. In juni en juli kan de zonkracht in de zuidelijke helft van Indonesië iets lager liggen. Dit is voor al op momenten dat het flink bewolkt is. Voor alle huidtypes geldt dat smeren met een zonnebrandcrème met hoge factor noodzakelijk is om de risico's van verbranding of erger te voorkomen.

Klimaatcijfers

Onderstaande cijfers zijn gebaseerd op langjarige gemiddelde klimaatstatistieken. De temperaturen worden weergegeven in graden Celsius (°C).

Meer klimaatinformatie

Klimaatcijfers zijn handig, maar bieden geen totaalbeeld van het klimaat en de mogelijke weersomstandigheden binnen een bepaalde periode. Hoe groot de kans op winters weer, (extreme) hitte of orkanen is vind je vaak niet terug in cijfers. Daarom bieden wij per maand handige extra klimaatinfo.